Aktualności

Za nami 16-ta Konferencja Porozumienia Akademickich Centrów Transferu Technologii (PACTT) pod patronatem honorowym JM Rektora Uniwersytetu Warszawskiego, współorganizowana przez CTTW UW. 

Pierwszego dnia poznaliśmy metody udoskonalenia działania centrum transferu technologii na University of Colorado Boulder, do takiego poziomu, by w ciągu roku przy uczelni powstawało tyle startupów, co w kluczowych uczelniach, takich jak MIT czy Uniwersytet Stanforda i by zdobywały one dofinansowanie na poziomie 2 mld dolarów. Niewykonalne? W University of Colorado Boulder to się udało I opowiedziała o tym 

Marta Zgagacz, Director, Venture Partners at CU Boulder:

Przed 6 laty tamtejsze centrum transferu technologii liczyło tylko 3 osoby. Początkowo zaczęło ono pracować jak startup, świadczący usługi dla uczelni. Wdrożono podejście, w którym w centrum postawiony został klient wewnętrzny i zewnętrzny oraz jego oczekiwania. Analizowano uwarunkowania, w jakich pracowali naukowcy – co ich motywuje i napędza, a co ogranicza – i w oparciu o te analizy wdrażano motywatory, które pchają naukowców i ich pracę w kierunku rynku. Uproszczono biurokrację, postawiono na edukowanie naukowców i – przede wszystkim – utworzono warunki, które na przejrzystych zasadach pozwalały naukowcom angażować się w transfer technologii. Potem wykorzystano motywację środowiska naukowego do wykształcania konkretnych rozwiązań, których potrzebował rynek.

Rezultaty? W roku 2024 przy uniwersytecie powstało 35 startupów. W tej kategorii, University of Colorado Boulder jest na drugim miejscu w historii uniwersytetów amerykańskich. A w przeciągu trzech lat, utworzone przy nim startupy otrzymały ponad 2 miliardy dolarów.

Czy możliwe jest wdrożenie tych dobrych praktyk na gruncie polskiej komercjalizacji nauki?

Podczas rozmów, prezentacji i paneli dyskusyjnych pojawiło się mnóstwo wartościowych wniosków, danych i pomysłów:

Warto wypracować w instytucjach naukowych mechanizmy, które będą motywowały badaczy do zgłaszania rezultatów twórczych. Na przykład poprzez programy stypendialne uruchamiane już na pierwszym etapie, kiedy w centrum transferu technologii dana technologia zostanie uznana za potencjalnie ważną dla rynku. Uruchomienie takiego programu w warszawskiej Akademi Wojskowo-Technicznej spowodowało w krótkim czasie trzykrotny przyrost zgłoszeń patentowych.

Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego ma plan utworzenia scentralizowanej bazę wiedzy, która będzie wspierać środowisko naukowe i centra transferu technologii na przykład poprzez udostępnianie wzorów różnego rodzaju umów.

Wynalazki czy wypracowane technologie o potencjale rynkowym powinny być jednym z istotnych kryteriów ewaluacji pracy badaczy.

Wciąż potrzebna jest wzmożona akcja edukacyjna ukierunkowana na badaczy w zakresie znaczenia własności intelektualnej, potrzeby jej ochrony oraz metod ochrony.

Obecnie ponad 90% projektów B+R jest komercjalizowanych na zasadzie wykupu praw przez podmiot własny (członka konsorcjum). Bardzo niewiele projektów jest podstawą do licencjonowania IP do podmiotów zewnętrznych. 

Aż 40% badaczy uczestniczących w projektach B+R (dane NCBR) gotowych jest zrezygnować ze znacznej części dofinansowania lub całkowicie odstąpić od wnioskowania o grant, byle tylko nie zakładać konsorcjum z biznesem (!). Pojawiają się więc pytania o to, czy środowisko jest aż tak zamknięte na współpracę... Zastanawiamy się, co nie działa?

Jednocześnie dane wskazują, że gdy w projektach w konsorcjum jest zaangażowany przedsiębiorca, statystycznie komercjalizacja przebiega szybciej…

Edukowanie w zakresie własności intelektualnej, jej rodzajów i sposobów ochrony musi rozpoczynać się możliwie wcześnie – już na studiach.

Rozwój Innowacyjności jest „zduszony” przez zbytnie obciążenie kadry naukowej obowiązkami dydaktycznymi. Marzy nam się model, w którym pracownicy zajmujący się pracą naukową mieliby więcej możliwości wyboru scenariusza rozwoju kariery. Jednym z nich mogłoby być angażowanie się w komercjalizację i wdrażanie wyników bada

W projektach B+R coraz większą rolę odgrywa udokumentowane Background IP, czyli to, co zespół wnosi do projektu na starcie jako własność intelektualną. Podkreślano, jak ważna w procesie budowania Backgroud IP (i ochronie IP w ogóle) jest uważność. Szczególnym wyzwaniem jest identyfikowanie twórców IP i ich udziału od początku prowadzenia badań, zwłaszcza, gdy uczestniczą w nich studenci czy doktoranci. Nad IP trzeba czuwać na bieżąco. Trudno tu przecenić rolę akademickich CTTów.

Czeka nas demograficzne tsunami. W przyszłości na wielu uczelniach zabraknie studentów. Uniwersytety będą musiały stać się "maszynami" do wspierania rozwoju innowacyjności w przemyśle. 

Wg FNP naukowcy rzadko rozumieją, kto jest „odbiorcą bezpośrednim” wyników projektu. Kluczowe jest tu rozpoznanie, już na etapie przygotowywania wniosków B+R, jakie dokładnie oczekiwania i wymagania mają odbiorcy wyników. Jakie parametry są dla nich ważne, co przetestować. Te potrzeby trzeba umieć identyfikować – nie bać się kontaktu z odbiorcami. 

Broker technologii powinien być angażowany na etapie opracowywania wniosku. Gdy tak się dzieje, czynnik sukcesu rośnie. 

Dobrym rozwiązaniem w procesie składania wniosków o granty B+R byłoby opracowywanie wzorów umów wariantowych: NDA, konsorcjalnych, licencyjnych. Wg ekspertów zastosowanie tylko jednego uniwersalnego wzorca nie będzie skuteczne.

Podział praw do IP w projektach – transfer technologii powinien odbywać się na zasadach rynkowych. Nawet gdy podnoszone są argumenty (czy to przez firmy czy przez samych naukowców), że skoro uczelnia otrzymuje grant i korzysta z kosztów pośrednich, to nie powinna otrzymywać jeszcze wynagrodzenia za przenoszenie praw, „bo to odstrasza inwestora”. Uczelnia nie może udzielać nieuprawnionej pomocy publicznej przedsiębiorcom, a czymś takim jest przenoszenie praw do IP nie po cenie rynkowej. To niesie ryzyko zwrotu dofinansowania wraz z odsetkami. Lepiej więc transfer zabezpieczać odpowiednią, urealnioną wyceną IP.

Konferencja objęta była patronatem honorowym Ministra Nauki, Prezesa Urzędu Patentowego RP, Przewodniczącej KRASP oraz JM Rektora UW. Partnerem regionalnym było CTTW UW, a Partnerami WIPO oraz Centrum Transferu Wiedzy Uniwersytetu SWPS.

Strona poświęcona konferencji dostępna jest pod adresem: https://16konferencja.pactt.pl/